HİKMET : 3

En ileri ve keskin himmetler bile kaderlerin etrafını çevreliyen surları delemez.

Kaderler iki kısımdır:
Birinci kısım kaderler:
Zuhura gelmesi bazı hususların oluşuna bağlı olanlardır ki, bunlar da;
“Allah dilediğini siler, (dilediğini de) sabit bırakır. Bütün kitapların aslı onun yanındadır.” (Ra’d 13/39) âyeti gereğince Allah dilediğini mahveder, dilediğini isbat eder.

İkinci kısım kaderler:
Tebdil ve tagayyürden mahfuz bulunan ve “kalem-i âlâ” ile “levh-i mahfuz”da yazılı olanlardır ki bunlarda hiçbir değişiklik olamaz.
Âyetin sonunda : “Ana kitab Allah’ın indindedir” cümlesi ile bu kısma işaret buyurulmuştur.

Sur : Bir şehri kuşatan yüksekçe kale duvarı. Yüksek duvar. Kale. Hisar.
Tebdil : Değiştirmek. Tağyir etmek. Bir şeyi başka bir hâle veya şeye değiştirmek.
Tagayyür : Değişmek. Başkalaşmak. * Bozulmak. Renk değiştirmek.
Mahfuz : Bütün rüzgarlara kapalı olan ve her türlü hâllerde emniyet ile barınmağa müsâit bulunan limanlar.
Kalem-i âlâ : Yüce kalem..
Levh-i mahfuz : Her şeyin hayatının ind-i İlâhîde yazılması. İlm-i İlâhînin bir ünvanı.